SỬ DỤNG NAN VÒM VÀ MÀNG PHỦ NILON BẢO VỆ MẠ VỤ ĐÔNG XUÂN

Trong sản xuất lúa nước tại Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc và miền Trung, vụ Đông Xuân luôn được xem là vụ mùa mang tính quyết định đến năng suất cả năm. Tuy nhiên, đây cũng là vụ chịu nhiều rủi ro nhất do ảnh hưởng của rét đậm, rét hại, mưa phùn, sương muối kéo dài. Những yếu tố bất lợi này tác động trực tiếp đến giai đoạn gieo mạ – giai đoạn nền tảng quyết định chất lượng ruộng lúa sau này.

Trước thực tế đó, việc ứng dụng hệ thống che phủ gieo mạ bằng nan vòm kết hợp màng nilon che mạ đã trở thành một giải pháp kỹ thuật quan trọng, được ngành nông nghiệp khuyến cáo rộng rãi. Trong các loại vật liệu làm khung vòm, nan vòm sợi thủy tinh ngày càng khẳng định ưu thế vượt trội so với tre truyền thống hay thép thông thường, đặc biệt khi hướng tới sản xuất lúa ổn định, bền vững và tiết kiệm chi phí lâu dài.

1. Thách thức của gieo mạ vụ Đông Xuân trong điều kiện khí hậu miền Bắc và miền Trung

Vụ Đông Xuân thường bắt đầu gieo mạ từ cuối tháng 12 đến tháng 1 dương lịch. Đây là thời điểm không khí lạnh hoạt động mạnh, nền nhiệt thấp, biên độ nhiệt ngày – đêm lớn. Nhiệt độ trung bình nhiều nơi chỉ dao động từ 10–15°C, thậm chí xuống dưới 10°C khi có rét hại.

Cây mạ non rất nhạy cảm với nhiệt độ. Khi nhiệt độ xuống dưới 15°C, quá trình sinh trưởng gần như ngừng lại. Dưới 12°C, rễ mạ phát triển kém, lá chuyển màu tím hoặc vàng nhạt. Nếu kéo dài, mạ dễ bị chết rét, thối gốc, làm giảm mật độ mạ, buộc phải gieo dặm hoặc gieo lại, gây chậm thời vụ và tăng chi phí sản xuất.

Ngoài rét, mạ còn chịu tác động của gió mùa đông bắc, mưa phùn kéo dài, sương muối vào sáng sớm và sự phá hoại của chim, chuột. Vì vậy, gieo mạ không che phủ trong vụ Đông Xuân tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.

2. Vai trò của hệ thống nan vòm và màng nilon che mạ

Hệ thống nan vòm kết hợp màng nilon che mạ thực chất là một dạng “nhà kính thấp” được thiết kế đơn giản, phù hợp với điều kiện đồng ruộng. Nan vòm đóng vai trò là bộ khung chịu lực, còn màng nilon là lớp bảo vệ trực tiếp, tạo ra một môi trường vi khí hậu ổn định cho cây mạ.

Khi được che phủ đúng kỹ thuật, nhiệt độ bên trong vòm mạ có thể cao hơn bên ngoài từ 3 đến 5°C. Sự chênh lệch này đủ để giúp mạ duy trì sinh trưởng trong những ngày rét đậm, hạn chế tối đa hiện tượng chết rét hàng loạt.

Ngoài tác dụng giữ nhiệt, màng nilon che mạ còn giúp:

           - Giảm tác động trực tiếp của gió lạnh lên lá mạ

           - Ngăn sương muối tiếp xúc trực tiếp với cây

           - Hạn chế mưa phùn làm úng, thối mạ

           - Bảo vệ hạt giống và mạ non khỏi chim, chuột, côn trùng

Tuy nhiên, để hệ thống này hoạt động hiệu quả, yếu tố quyết định nằm ở chất lượng và độ bền của thanh nan vòm.

3. Vì sao nan vòm sợi thủy tinh ngày càng được ưu tiên sử dụng

Trước đây, nan tre là lựa chọn phổ biến do giá rẻ và dễ kiếm. Tuy nhiên, trong điều kiện sản xuất hiện đại, nan tre bộc lộ nhiều hạn chế như nhanh mục, dễ gãy, cong vênh, chỉ sử dụng được 1–2 vụ, tốn công thay thế.

Nan thép tuy chắc chắn nhưng nặng, khó vận chuyển, dễ bị gỉ sét nếu không được bọc kỹ, chi phí đầu tư ban đầu cao.

Trong bối cảnh đó, nan vòm sợi thủy tinh nổi lên như một giải pháp tối ưu, cân bằng giữa độ bền, tính linh hoạt và hiệu quả kinh tế lâu dài.

Nan vòm sợi thủy tinh được sản xuất từ vật liệu composite, kết hợp sợi thủy tinh và nhựa kỹ thuật, tạo nên đặc tính cơ học vượt trội so với nhiều vật liệu truyền thống.

4. Ưu điểm nổi bật của nan vòm sợi thủy tinh trong gieo mạ

Ưu điểm đầu tiên và quan trọng nhất của nan vòm sợi thủy tinh là độ đàn hồi rất cao. Thanh nan có thể uốn cong dễ dàng để tạo hình vòm nhưng vẫn giữ được lực đàn hồi ổn định, không bị biến dạng sau nhiều lần sử dụng. Điều này giúp khung vòm luôn giữ được chiều cao và hình dạng chuẩn, tạo không gian thông thoáng cho mạ sinh trưởng.

Thứ hai, độ bền vượt trội là yếu tố khiến nan vòm sợi thủy tinh được nhiều bà con lựa chọn. Trong điều kiện sử dụng bình thường, nan có thể dùng liên tục từ 5 đến 7 vụ, thậm chí lâu hơn nếu bảo quản tốt. Vật liệu không bị mối mọt, không mục nát như tre, cũng không bị gỉ sét như thép.

Thứ ba, trọng lượng nhẹ giúp việc vận chuyển, lắp đặt và thu gom sau vụ rất thuận tiện. Một người có thể dễ dàng mang theo nhiều bó nan ra ruộng mà không tốn nhiều công sức, đặc biệt phù hợp với các vùng sản xuất mạ tập trung hoặc dịch vụ gieo mạ thuê.

Thứ tư, nan vòm sợi thủy tinh có khả năng chịu gió tốt. Khi kết hợp với dây chằng dọc đỉnh vòm, toàn bộ hệ thống khung rất vững chắc, hạn chế tối đa tình trạng đổ sập khi gặp gió mùa đông bắc hoặc mưa lớn.

Thứ năm, xét về lâu dài, nan vòm sợi thủy tinh giúp tiết kiệm chi phí. Mặc dù giá đầu tư ban đầu cao hơn nan tre, nhưng do sử dụng được nhiều vụ, chi phí bình quân trên mỗi vụ thấp hơn đáng kể. Đồng thời, việc giảm tỷ lệ mạ chết rét cũng giúp tiết kiệm giống và công gieo lại.

5. Kết hợp nan vòm sợi thủy tinh với màng nilon che mạ đúng kỹ thuật

Để phát huy tối đa hiệu quả của nan vòm sợi thủy tinh, việc kết hợp với màng nilon che mạ cần được thực hiện đúng kỹ thuật.

Luống mạ nên được làm phẳng, rộng từ 1,2 đến 1,4 m, có rãnh thoát nước tốt. Khoảng cách cắm nan vòm hợp lý là từ 1 đến 1,5 m dọc theo luống. Hai đầu nan cắm chắc xuống mép luống, uốn cong tạo hình vòm cao khoảng 50–60 cm.

Sau khi dựng xong khung vòm, sử dụng màng nilon che mạ chuyên dụng, màu trắng trong, có độ dày phù hợp để đảm bảo giữ nhiệt nhưng vẫn cho ánh sáng xuyên qua. Màng được trùm kín lên khung, kéo căng đều và chèn chặt mép bằng đất hoặc gạch để tránh gió lùa.

Bà con có thể tham khảo trực tiếp sản phẩm nan vòm chất lượng cao tại tháp xanh theo link: Nan vòm sợi thủy tinh – neo cây, chống khung đổ

Và sản phẩm màng phủ chuyên dụng:  Màng nilon che mạ MPE-V007 – màng PE chắn sương gió

6. Quản lý mạ trong vòm che để đạt hiệu quả cao nhất

Một điểm quan trọng cần lưu ý là che mạ không đồng nghĩa với việc phủ kín hoàn toàn trong suốt thời gian sinh trưởng. Khi trời rét đậm, dưới 15°C, cần che kín cả ngày lẫn đêm để giữ nhiệt. Trong giai đoạn này, hạn chế bón phân đạm để tránh làm mạ yếu.

Khi thời tiết ấm dần, nhiệt độ ban ngày trên 20°C, cần mở dần màng nilon vào buổi trưa để thoát khí độc, tránh hiện tượng “ngốt mạ”. Chiều tối phải che lại để giữ ấm ban đêm.

Trước khi nhổ mạ cấy từ 3 đến 5 ngày, nên mở hoàn toàn màng che vào ban ngày để luyện mạ, giúp cây cứng cáp, rễ khỏe, thích nghi tốt khi đưa ra ruộng cấy.

7. Hiệu quả kinh tế và ý nghĩa lâu dài của việc sử dụng nan vòm sợi thủy tinh

Thực tế sản xuất tại nhiều địa phương cho thấy, gieo mạ có che phủ bằng nan vòm sợi thủy tinh và màng nilon che mạ giúp tỷ lệ nảy mầm cao, mạ sinh trưởng đồng đều, khỏe mạnh. Thời gian mạ đạt tiêu chuẩn cấy rút ngắn từ 3–5 ngày so với gieo mạ ngoài trời.

Việc giảm tỷ lệ mạ chết rét giúp bà con tiết kiệm giống, giảm công lao động và đảm bảo lịch thời vụ. Về lâu dài, cây lúa sinh trưởng tốt ngay từ đầu vụ sẽ cho năng suất ổn định hơn, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật do cây khỏe, ít sâu bệnh.

Đối với các mô hình sản xuất mạ khay, mạ sân hoặc dịch vụ gieo mạ tập trung, việc đầu tư nan vòm sợi thủy tinh là lựa chọn mang tính chiến lược, giúp nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả sản xuất.

Trong bối cảnh thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, rét đậm rét hại khó lường, việc ứng dụng nan vòm sợi thủy tinh kết hợp màng nilon che mạ là giải pháp kỹ thuật thiết thực, hiệu quả và bền vững cho sản xuất lúa vụ Đông Xuân. Với những ưu điểm vượt trội về độ bền, đàn hồi, khả năng chịu lực và hiệu quả kinh tế lâu dài, nan vòm sợi thủy tinh đang dần trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều bà con nông dân và đơn vị sản xuất mạ.

Việc lựa chọn đúng vật tư chất lượng từ các đơn vị uy tín như Công ty Tháp Xanh không chỉ giúp bảo vệ mạ an toàn trong những ngày rét giá mà còn đặt nền móng vững chắc cho một vụ lúa thắng lợi, năng suất cao và ổn định. Bà con có thể mua sản phẩm nan vòm và màng nilon che mạ và các vật tư phục vụ cho nông nghiệp của chúng tôi tại: https://thapxanh.com/

HUONG MAI